W okresie ciąży, jak i połogu, kobieta spotyka się z wieloma określeniami, które często są dla niej niezrozumiałe i trudne. Wtedy zaczyna ona pytać, szukać i sprawdzać, aby dowiedzieć się co to enigmatycznie brzmiące słowo- oznacza. Niestety czasami zdarza się tak, że źródło z którego czerpie informacji jest nierzetelne i może wprowadzić w błąd.
Dlatego dzisiaj przychodzimy do Was z kolejnym artykułem autorstwa Pani Doktor Sylwii Koryga- Wszołek, w którym opowie nam o jednym z możliwych powikłań ciąży jakim jest Wewnątrzwątrobowa Cholestaza Ciężarnych.
Co to jest?
Wewnątrzwątrobowa Cholestaza Ciężarnych ( ICP ) jest to jedno z poważniejszych powikłań ciąży, którego istotą jest zaburzenie w przemieszczaniu się składników żółci w hepatocytach czyli komórkach wątroby
ICP pojawia się najczęściej w trzecim trymestrze ciąży i ustępuje po jej rozwiązaniu. Natomiast należy pamiętać, że w kolejnych ciążach ryzyko jej wystąpienia zwiększa się o 45-90%, a częściej chorują kobiety starsze i w ciąży mnogiej.
Wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych może występować rodzinnie oraz pojawia się częściej u kobiet, u których podczas antykoncepcji hormonalnej doszło do pojawienia się zaburzeń wątrobowych.
Do czynników ryzyka możemy zaliczyć również niepowściągliwe wymioty w obecnej ciąży, a także ciążę po zapłodnieniu pozaustrojowym czyli tak zwaną ciążę z in vitro.
Co jest przyczyną ICP?
Wewnątrzwątrobową Cholestazę Ciężarnych wywołuje wiele różnych czynników, , które wchodzą ze sobą w interakcję. Wśród nich wyróżniamy między innymi czynniki genetyczne, zaburzenia hormonalne oraz czynniki środowiskowe.
Czynniki genetyczne: są to teorie dotyczące mutacji wewnątrzwątrobowych białek transportowych (MDR3, MRP2), które uczestniczą w produkcji żółci oraz uszkodzenie receptora dla ludzkich hormonów steroidowych i ksenobiotyków SXR
Zaburzenia hormonalne – dotyczą wysokiego poziomu zarówno estrogenów jak i progesteronu, dlatego też obserwuje się częstsze występowanie ICP w III trymestrze ciąży, w ciążach mnogich oraz podczas stosowania doustnej terapii hormonalnej.
Czynniki środowiskowe – to przede wszystkim zmniejszona podaż selenu, nadmiar kwasu erukowego i pestycydów, a także występujące u kobiet chorych na tzw. „ nieszczelne jelito”, kiedy dochodzi do zwiększonej przepuszczalności jelita dla toksyn bakteryjnych.
Jak rozpoznać ICP?
Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu obecności świądu, podwyższonych wartości kwasów żółciowych BA powyżej 10 umol/l oraz podniesionych wartości aminotransferaz: ASPAT, ALAT i GGTP w badaniu morfologicznym Ważnym parametrem jest również podwyższona wartość bilirubiny oraz fosfatazy zasadowej. Jednakże najważniejszym parametrem w ICP są kwasy żółciowe, niemniej jednak ich prawidłowy poziom nie wyklucza rozpoznania wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych.
Jednocześnie istotne jest dokonanie różnicowania ICP z innymi chorobami, w związku z tym diagnozę ICP może postawić wtedy kiedy nie stwierdza się innych chorób powodujących świąd i żółtaczkę.
Należy pamiętać, że wartości aminotransferazy asparginowej i alaninowej, gama – glutamylotranspeptudazy (ASPAT , ALAT, GGTP) oraz bilirubiny są dla ciężarnych o 20% niższe niż dla kobiet nie będących w ciąży. Natomiast fosfataza alkaliczna jest markerem o niskiej wartości diagnostycznej, ponieważ jest produkowana przez łożysko i kości.
Jak leczyć ICP?
Celem leczenia cholestazy ciężarnych jest zniesienie objawów u matki oraz poprawa wyników położniczych. W leczeniu stosujemy kwas ursodeoksycholowy UDCA oraz asparginian ornityny podawane najczęściej w postaci
Do leczenia ICP należy dołączyć również: dietę lekkostrawną, spokojny tryb życia oraz unikanie sytuacji nadmiernie stresujących Przy stosowaniu się do zaleceń lekarza, ustąpienie objawów następuje 2-3 tygodnie po porodzie.
W procesie leczenia należy monitorować parametry wątrobowe oraz stan układu krzepnięcia raz na tydzień. Natomiast kiedy kobieta jest w ciąży, istotnym jest także monitorowanie dobrostanu płodu.
Kiedy dochodzi do zakończenia ciąży?
Indukcja porodu czyli sztuczne wywołanie porodu może stanowić jedno z rozwiązań w sytuacji, kiedy ciężarna cierpi na Wewnątrzwątrobową Cholestazę Ciężarnych w następujących sytuacjach:
1. Przy niepowikłanej cholestazie między 36-38 t.c., kiedy osiągnęło dziecko dojrzałość płuc
2. Przy towarzyszącej żółtaczce należy rozważyć zakończenie ciąży od 34 tyg. Wszystko zależy wtedy od stanu klinicznego.
Wartość kwasów żółciowych powyżej 40 umol/l wskazuje na ciężką postać wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych i w zależności od czasu trwania ciąży jest czynnikiem decydującym o zakończeniu ciąży. Jednakże cholestaza ciężarnych nie jest wskazaniem samym w sobie do zakończenia ciąży przez cięcie cesarskie.
Wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych stanowi istotny problem medyczny przede wszystkim ze względu na duże zagrożenie dla płodu. Uważa się, że powikłania występują ze względu na zwiększenie przepływu kwasów żółciowych do krążenia płodowego. Ryzyko powikłań dla płodu rośnie wraz ze wzrostem kwasów żółciowych w krążeniu matki.
ICP zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego, obecności smółki w płynie owodniowym, bradykardii płodu i zagrażającej zamartwicy wewnątrzmacicznej oraz śmierci wewnątrzmacicznej płodu, zwłaszcza gdy poziom kwasów żółciowych na czczo w surowicy krwi matki wynosi powyżej 40 umol/l.
